Daktyle - zdrowa alternatywa dla cukru?

Daktyle, czyli owoce palmy daktylowej, stały się popularne za sprawą trendu zdrowego odżywiania. Ze względu na słodki smak owoce te, są składnikiem m.in. past, batonów oraz słodkich syropów. Znajdziemy je również w wielu przepisach na zdrowe ciasta i koktajle. Czy daktyle to tylko kolejny modny produkt, czy może kryje się w nich coś więcej? Tego dowiecie się w dalszej części tekstu.

Do niedawna, w Polsce można było kupić praktycznie tylko suszone daktyle. Aktualnie w większych supermarketach, sklepach ze zdrową żywnością oraz sklepach internetowych możemy kupić daktyle świeże, syrop daktylowy, pastę z daktyli, a także batony, których głównym składnikiem będą właśnie te owoce. Daktyle większości konsumentom kojarzą się tylko ze słodkim smakiem, natomiast owoce te to także źródło wielu innych składników odżywczych i antyoksydantów.

Według USDA - National Nutrient Database, czyli Amerykańskiej Krajowej Bazy Danych dotyczącej składników odżywczych zawartych w poszczególnych produktach spożywczych, w daktylach prócz węglowodanów znajdziemy także:
- błonnik pokarmowy (6,7 g/ 100 g),
- potas (696 mg/ 100 g),
- wapń (64 mg/ 100 g),
- magnez (54 mg/ 100 g),
- żelazo (0,9 mg/ 100 g)
- witaminę B6 (0,25 mg/ 100 g).

Analizując składniki odżywcze znajdujące się w daktylach możemy stwierdzić, że włączenie ich do diety pozwoli nam nie tylko zamienić cukier na zdrowszą alternatywę, ale także wzbogaci nasze potrawy o cenne witaminy i składniki mineralne. Jakie więc korzyści przyniesie nam spożywanie daktyli?
Otóż, każdy ze składników odżywczych zawartych w daktylach będzie oddziaływał na inne obszary i funkcje naszego organizmu. Zatem, przejdźmy do szczegółów.
 
•    Zadbanie o prawidłową podaż błonnika pokarmowego pozwoli nam usprawnić pracę naszego przewodu pokarmowego, a w szczególności jelit. To właśnie błonnik działa jak „miotełka”, która pomaga usuwać resztki zalegające w naszych jelitach. Ponadto, gdy wraz z błonnikiem dostarczamy odpowiednią ilość płynów (np. wody) zwiększymy uczucie sytości, dzięki czemu dłużej będziemy najedzeni i nie sięgniemy po kolejne przekąski. Włókno pokarmowe dodatkowo pomaga nam usuwać toksyny, regulować gospodarkę lipidową i węglowodanową we krwi oraz pośrednio wpływa na normalizację wydzielania insuliny. Dbanie o odpowiednie spożycie tego składnika jest jednym z elementów profilaktyki nowotworu jelita grubego.

•    Magnez, witamina B6 i potas – czy taki skład czegoś Wam nie przypomina? Pewnie większość z Was, w tym momencie pomyślała o suplementach diety polecanych przy  uciążliwych skurczach i drganiach mięśni. Zgadza się, jednak zanim sięgniemy po suplement diety, zastanówmy się i przeanalizujmy swój dotychczasowy sposób żywienia, gdyż może to właśnie tu tkwi problem? Ale wróćmy do magnezu, potasu i witaminy B6. Otóż, trio to świetnie zadba o nasz układ nerwowy i mięśniowy, wspomoże procesy zapamiętywania, zmniejszy uczucie zmęczenia i znużenia oraz pomoże w regulacji ciśnienia krwi.

•    Bardzo często nasza dieta nie dostarcza wystarczającej ilości wapnia. Wynika to z faktu, iż nie spożywamy odpowiedniej ilości produktów mlecznych oraz produktów roślinnych charakteryzujących się wysoką zawartością tego składnika mineralnego. A to właśnie wapń jest podstawowym materiałem budulcowym naszych kości i zębów. Zadbanie o prawidłowe spożycie wapnia prócz cieszenia się ze zdrowych i mocnych kości pomoże nam zachować prawidłową pracę serca oraz prawidłową krzepliwość krwi. Dodatkowo usprawni pracę naszego układu nerwowego poprzez wspomaganie przewodnictwa nerwowego. Wykorzystanie daktyli do przygotowywania różnego rodzaju potraw może okazać się idealnym sposobem na uzupełnienie wapnia w diecie dzieci, gdyż jest on niezbędnym składnikiem warunkującym ich prawidłowy wzrost.

•    O ile mężczyźni nie mają większych problemów z pokryciem zapotrzebowania na żelazo, tak u kobiet często zauważa się ten problem. Wynika to z faktu, iż kobiety mają dużo wyższe zapotrzebowania na ten składnik ze względu na występowanie menstruacji, czyli krwawień miesięcznych. Sprawa jeszcze bardziej komplikuje się u kobiet w ciąży, gdyż m.in. w wyniku zwiększenia się objętości krwi, zapotrzebowanie na żelazo jeszcze bardziej wzrasta. I to właśnie kobiety w ciąży powinny zwrócić największą uwagę na produkty bogate w żelazo, ze względu na to, iż jego zalecany poziom warunkuje prawidłowy rozwój płodu oraz zmniejsza ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. Dzięki odpowiedniemu spożyciu żelaza zadbamy także o prawidłowe natlenienie organizmu. Natomiast, u osób aktywnych fizycznie odpowiednia podaż żelaza wpływa korzystnie na wydolność fizyczną oraz wspiera regenerację.

•    Obecność w daktylach antyoksydantów, czyli związków przeciwutleniających, do których możemy zaliczyć: beta-karoten, luteinę i zeaksantynę wpływa korzystnie na funkcjonowanie naszego wzroku (m.in. zmniejsza ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej), zapobiega rozwojowi chorób w tym nowotworowych i neurodegeneracyjnych (np. choroba Alzheimera), a także spowalnia starzenie się organizmu. Ponadto, związki te zwiększają odporność organizmu, obniżają ryzyko cukrzycy oraz zmniejszają toczące się stany zapalne co jest niezmiernie ważne przy występowaniu takich chorób jak otyłość, Hashimoto, Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) czy Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS).

•    Zawarte w daktylach cukry proste będą świetnym uzupełnieniem potreningowego koktajlu, który dzięki takiemu połączeniu wspomoże odbudowę glikogenu mięśniowego i wątrobowego u osób aktywnych fizycznie. Natomiast dość duża ilość chromu (około 40 % dziennego zalecanego spożycia) pomoże zmniejszyć zachcianki na słodkie przekąski.

Odpowiadając na pytanie „Czy warto jeść daktyle?” odpowiedź jest jedna i bardzo prosta: Oczywiście, że tak!

Literatura:
1.    https://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/09421
2.    Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, redaktor naukowy: prof. dr hab. med. Mirosław Jarosz, Wydawnictwo: Instytut Żywności i Żywienia, 2017;
3.    Mohamed Ali Al-Farsi and Chang Yong Lee (2008) Nutritional and Functional Properties of Dates: A Review, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 48:10, 877-887;
4.    Baliga, M. S., Baliga, B. R. V., Kandathil, S. M., Bhat, H. P., & Vayalil, P. K. (2011). A review of the chemistry and pharmacology of the date fruits (Phoenix dactylifera L.). Food research international, 44(7), 1812-1822.