Fit słodycze - czyli dlaczego nie powinniśmy bać się kalorii?

Kalorie - to słowo, które w dzisiejszych czasach jest odmieniane przez wszystkie przypadki. Nic w tym dziwnego skoro żyjemy w czasach, gdzie szczupła sylwetka i wysportowane ciało są uosobieniem sukcesu i szczęścia w życiu. Już niemal w każdym supermarkecie znajdziemy regał ze zdrową żywnością, z którego będą się do nas uśmiechać produkty typu light, bez cukru czy odtłuszczone. Za sprawą nachalnego marketingu firm produkujących taką żywność uwierzyliśmy, że niskokaloryczność jest synonimem zdrowia. A przecież istnieją zdrowe kalorie.

Z tego wpisu dowiesz się:

●       czy powinniśmy rezygnować z każdej kalorii?

●       po co nam w ogóle zdrowe kalorie?

●       jak rozróżnić dobre i złe kalorie?

●       czy fit przekąska może zastąpić pełnowartościowy posiłek?

●       jak szukać dobrych kalorii w sklepach?

Zdrowe kalorie - po co nam one?

Kalorie to energia. Energia bez której nasz organizm nie jest w stanie funkcjonować. Mięśnie potrzebują energii, by stanowić podporę dla szkieletu i wprawiać go w ruch. Serce od pierwszych tygodni płodowego życia aż do śmierci tłoczy krew do tętnic rozprowadzając życiodajną krew do wszystkich tkanek i narządów. I wreszcie mózg -  swoisty system dowodzenia, który zawiaduje wszystkimi procesami życiowymi.

Mózg stanowi zaledwie 2% masy naszego ciała, a zużywa aż 20% energii, której mu dostarczamy. Sam generuje przy tym dosyć sporą jej dawkę, bo 25 Watów, dzięki czemu byłby w stanie zasilić małą żarówkę!

Nie dostarczając właściwej podaży energii nie jesteśmy w stanie przetrwać. Będąc głodnym spada nasza wydolność i sprawność umysłu. Przekonał się o tym niejeden student próbujący uczyć się z pustym żołądkiem, czy amatorski biegacz rozpoczynający przebieżkę bez małej przekąski. Dlatego bardzo ważne jest, by codziennie dostarczać odpowiednią ilość energii dostosowaną do naszego stylu życia.

Zdrowe kalorie - to znaczy jakie?

Przez lata utarło się, że produkty wysokoenergetyczne są przyczyną otyłości i chorób metabolicznych. Za głównego winowajcę uznano cukier, którego okrzyknięto nawet określeniem biała śmierć. Na cenzurowanym znalazły się więc słodycze oraz desery, które są przecież uwielbiane już przez najmłodszych. Choć argumenty przytaczane przez lekarzy i dietetyków dotyczące żywności wysokoprzetworzonej i bogatej w tzw. puste kalorie były jak najbardziej słuszne, to bardzo szybko stosunek do wysokiej kaloryczności produktów uległ niebezpiecznemu zaostrzeniu.

Dobre i złe kalorie - jak je rozróżnić?

By odpowiedzieć na pytanie zadane w tytule wpisu chcielibyśmy przytoczyć pewien przykład.

Każdy z nas miał do czynienia kiedyś z piecem lub kominkiem. Wiemy przecież, że domowe palenisko emituje energię w postaci ciepła, którego źródłem jest spalanie. Od tego czym będziemy palić w naszym piecu zależy ilość energii jaką wyprodukujemy.

1. Jeśli do naszego pieca będziemy wrzucać papier i gazety - spalanie będzie przebiegało szybko, a my żeby podtrzymać ogień będziemy musieli przygotować pokaźną ilość makulatury. Po spaleniu zostanie też bardzo dużo popiołu.
2. Dużo lepszym wyborem będzie suchy chrust - ogień będzie wtedy palił się dłużej, ale i tak trzeba będzie co chwilę dorzucać do pieca.
3. Zupełnie inaczej sprawa będzie wyglądać, gdy do naszego pieca czy kominka wrzucimy pokaźnej wielkości pniak z wysokiej jakości, sezonowanego drewna - wtedy palenisko będzie płonąć jednostajnie, a energia w postaci ciepła będzie nam służyć znacznie dłużej.

Analogicznie sprawa wygląda w przypadku kalorii i energii z pożywienia. Jeśli będziemy dostarczać naszemu organizmowi (de facto wysokosprawnemu piecowi) puste kalorie (papier, gazety i kiepskiej jakości chrust) uzyskamy co prawda spory zastrzyk energii (płomień wystrzeli w górę), ale za chwilę zasoby energii będą spadać (ogień będzie szybko przygasał).

Taka podaż energii nie pokryje naszego zapotrzebowania (aktywność fizyczną i umysłową), a my za chwilę znowu będziemy podjadać, racząc się wysokoprzetworzoną przekąską (chrustem), by przetrwać do kolejnego posiłku.

Odżywiając się w ten sposób pokryjemy co prawda nasze potrzeby, ale efektem ubocznym będzie powiększająca się zawartość tkanki tłuszczowej.

Co robić więc?

Przecież zupełna rezygnacja z podkładania do pieca oznacza tylko jedno - ogień przygaśnie.

Nie jesteśmy jednak na straconej pozycji.

Możemy dostarczać sporą dawkę energii w postaci zdrowych i jakościowych kalorii, dzięki którym podobnie jak w przypadku sezonowanego drewna, które ogrzeje nasz dom w mroźnym sezonie organizm będzie w stanie sprostać naszym codziennym wyzwaniom.

Fit przekąski - jak znaleźć te prawdziwie zdrowe?

Nie dajmy się zwieść błędnemu przekonaniu, że wszystkie kalorie są złe. Ważne jest bowiem, by je dostarczać w ilości adekwatnej do naszego zapotrzebowania, a one same pochodziły z różnych źródeł. Nie bójmy się więc kalorii, które widnieją na opakowaniach produktów spożywczych, ale zastanówmy się skąd one pochodzą, jaką wartość dają naszemu ciału i umysłowi. Nie traktujmy również przekąski między posiłkami po macoszemu, bo jeśli jest ona wartościowa i bogata w “dobre kalorie” to nie stoi nic na przeszkodzie, by zastępowała posiłek.

Co kryje się w produktach typu light?

Prawdziwie zdrowa, czy jak kto woli fit przekąska będzie zawsze lepszym wyborem od produktów odtłuszczonych czy bez cukru, które zamiast cukrów prostych zaopatrzone są w sztuczne słodziki (aspartam czy acesulfam) czy substancje poprawiające smak i zapach.

Wybierając konkretny produkt szukajmy tego, który jest zgodny z ideą czystej etykiety (ang. clean label) - czyli ma prosty, krótki skład złożony z wysokiej jakości składników bez substancji dodatkowych.

W przypadku fit słodyczy będzie to przekąska bogata w cukry złożone o niskim indeksie glikemicznym pochodzącym z owoców czy orzechów. Dzięki temu energia, którą dostarczymy będzie wartościowa i będzie uwalniać się przez dłuższy czas.

Bibliografia:

[1] Adamska E, Górska M. Glycaemic index and glycaemic load. Przegląd Kardiodiabetologiczny/Cardio-Diabetological Review. 2008;3(3):223-231.

[2]https://www.termedia.pl/mz/Profesor-Banach-Dlugotrwala-dieta-o-niskiej-zawartosci-weglowodanow-nie-sprzyja-zdrowiu,31249.html [dostęp 29.03.2020]

[3]https://food-forum.pl/artykul/obsesyjne-liczenie-kalorii-moze-wprowadzic-w-blad-i-zaszkodzic-w-walce-z-otyloscia [dostęp 29.03.2020]

[4] https://food-forum.pl/artykul/produkty-o-wysokim-indeksie-glikemicznym-uzalezniaja [dostęp 29.03.2020]